چرا روانشناسان نباید به اعضای خانواده خود مشاوره روانی بدهند؟ یک نگاه انسانی و حرفه‌ای

✨ مقدمه

خیلی از روانشناسان با این سؤال دست‌وپنجه نرم می‌کنند:«آیا می‌توانم به خانواده‌ام مشاوره روانی بدهم؟»از سوی دیگر، اعضای خانواده هم معمولاً چنین انتظاری دارند، مخصوصاً وقتی مشکلی مانند اضطراب، افسردگی یا مسائل رفتاری کودکان پیش می‌آید.جمله‌هایی مثل:«وقتی یک روانشناس در فامیل داریم، چرا باید پول بدهیم و پیش مشاور دیگری برویم؟»یا«تو که روانشناسی، باید به درد دل‌های من گوش بدی!»برای بسیاری از روانشناسان آشناست.اما روانشناسی با پزشکی فرق دارد. روانشناس با روابط انسانی، احساسات، زخم‌های درونی و ذهنِ آسیب‌دیده سر و کار دارد.اینجاست که مرز بین رابطه‌ی حرفه‌ای و رابطه‌ی خانوادگی، محو می‌شود و آسیب‌زا.

چرا این مقاله را می‌نویسم؟

به‌عنوان یک روانشناس، بارها این سؤال برایم پیش آمده که چطور باید در چنین شرایطی رفتار کنم. اعضای خانواده‌ام بارها از من خواسته‌اند که کمکشان کنم، اما همیشه احساس می‌کردم اگر وارد فضای مشاوره‌ای شوم، رابطه انسانی‌مان را در خطر می‌اندازم.در این مقاله می‌خواهم درباره این موضوع با شما، همکاران روانشناس و عزیزانی که در خانواده‌شان روانشناس دارند، صادقانه و انسانی صحبت کنم.

چرا روانشناس نباید به اعضای خانواده خود مشاوره بدهد؟

روانشناس باید بی‌طرف و بدون پیش‌داوری باشد؛ اما در رابطه خانوادگی، این بی‌طرفی ممکن نیست.• روابط عاطفیِ نزدیک، بر تحلیلِ مسئله و نگاه حرفه‌ای سایه می‌اندازد.• اعضای خانواده ممکن است مشاوره را جدی نگیرند، یا در برابر پیشنهادها دفاعی یا احساسی برخورد کنند.• اگر درمان نتیجه ندهد، روابط خانوادگی آسیب می‌بیند و حس اعتماد از بین می‌رود.• در نهایت، روانشناس هم احساس گناه یا ناتوانی می‌کند، در حالی که تقصیری نداشته.

راه‌حل چیست؟ نگاه حرفه‌ای همراه با احترام و همدلی

ما روانشناسان می‌توانیم گاهی چند راهکار ساده و عمومی به خانواده‌مان بدهیم، اما جلسات مشاوره ساختاریافته، تصمیم مناسبی نیستند.باید یاد بگیریم که با زبانی مهربان و قابل فهم، به عزیزانمان توضیح بدهیم چرا این کار به نفع هیچ‌کدام از ما نیست. همچنین خانواده‌ها نیز باید با مطالعه و آگاهی، شرایط روانشناس فامیلشان را بهتر درک کنند.یکی از بهترین راه‌حل‌ها این است که روانشناس، عزیزش را به همکار متخصص دیگری معرفی کند تا روند درمانی بدون تعارض و با نتیجه‌ای مؤثر پیش برود.

نکات کاربردی برای روانشناسان

در مهمانی‌ها و جمع‌های خانوادگی، نقش عضو خانواده را بازی کنید، نه درمانگر.• تا زمانی که از شما نظر خواسته نشده، سکوت کنید. حتی اگر درباره موضوعی صحبت می‌شود که شما در آن تخصص دارید.• اگر کسی درخواست مشاوره کرد، با لحنی محترمانه و دوستانه، دلیل خود را توضیح دهید.• از جمله‌هایی مثل:«نمی‌تونم چون برات خوب نیست»یا«رابطه‌مون ارزشمندتر از یه جلسه مشاوره‌ست» استفاده کنید.• در صورت نیاز، یک همکار حرفه‌ای را به عزیزتان معرفی کنید تا هم کمک بگیرد، هم رابطه عاطفی شما حفظ شود.

نکات پیشنهادی برای اعضای خانواده روانشناسان

روانشناس خانواده شما، در درجه اول خواهر، برادر، فرزند یا پدر و مادر شماست — نه درمانگرتان.• از گفتن جملاتی مثل:«تو که روانشناسی، باید به درد دل من گوش بدی!»یا«حالا که یکی از خودمونه، چرا بریم پول بدیم به یکی دیگه؟»پرهیز کنید. این جملات فشار روانی زیادی ایجاد می‌کند.• بدونید که روان‌شناس هم نیاز به فاصله‌گذاری احساسی داره تا بتونه کارش رو به درستی انجام بده.• اگر واقعاً به کمک نیاز دارید، با هماهنگی از مشاور بیرونی استفاده کنید.• اعتماد کنید: معرفی شدن به یک درمانگر دیگر، نشان ضعف نیست، بلکه نتیجه احترام متقابل است.

✨ تجربه‌ای از دل زندگی

بارها در مهمانی‌های خانوادگی‌ام، درباره مشکلات فرزندان، اضطراب یا افسردگی صحبت شده.همیشه سعی کرده‌ام تا وقتی ازم سؤال نشده، ساکت بمانم.وقتی یکی از عزیزانم از من نظر خواست، به نرمی گفتم:«می‌دونم دغدغه‌ت چقد مهمه. اما بهتره یه مشاور بیرونی با شما صحبت کنه که بتونه از بیرون، بدون پیش‌زمینه‌های خانوادگی، کمک کنه. اگه بخوای، یکی از همکارام رو معرفی می‌کنم.»و همیشه دیدم این برخورد محترمانه و با درک، هم احترام متقابل آورده، هم رابطه‌ی بین‌مون رو امن نگه داشته.

جمع‌بندی

رابطه‌ی ما با خانواده‌مون خیلی ارزشمنده‌تر از یه جلسه‌ی درمانیه.بذاریم هر چیزی جای خودش باشه.به عنوان روانشناس، همدل باشیم، ولی مرزها رو رعایت کنیم.و به عنوان اعضای خانواده، بیشتر درک کنیم، کمتر انتظار داشته باشیم.

نظر شما برای ما مهم است

اگر شما هم روانشناس هستید و با چنین چالشی مواجه شده‌اید،یا یکی از اعضای خانواده‌تان روانشناس است و تجربه‌ای در این زمینه دارید،لطفاً تجربه‌تان را در بخش نظرات همین مطلب با ما به اشتراک بگذارید.و اگر احساس می‌کنید نیاز به صحبت با یک روانشناس دارید،می‌توانید از لینک زیر برای رزرو جلسه رایگان مشاوره استفاده کنید:

✨ مشاوره رایگان با روانشناس https://www.pureinsightstherapy.com/service-page/apel-de-

descoperire?referral=service_list_widget

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

متن قانونی دربارهٔ حقوق نویسنده و استفادهٔ علمی از مقالات

تمامی مقالات این وب‌سایت به طور کامل و اختصاصی توسط روان‌شناس هاجر اورنگ نوشته شده‌اند و هیچ بخشی از منابع خارجی اقتباس یا کپی نشده است.

دانشجویان، روان‌شناسان، و متخصصان حوزهٔ سلامت روان می‌توانند از این مقالات برای پژوهش‌های علمی (مانند پایان‌نامه کارشناسی، ارشد یا دکترا)، مقالات پژوهشی یا محتواهای آموزشی استفاده کنند، فقط به شرط رعایت موارد زیر:

 نام نویسنده باید به‌وضوح ذکر شود: روان‌شناس هاجر اورنگ

 منبع کامل باید نوشته شود: برگرفته از وب‌سایت www.pureinsightstherapy.com

 در صورتی که این موارد رعایت نشود و محتوای مقاله بدون ذکر منبع یا نویسنده به‌صورت کامل یا جزئی کپی شود، این عمل سرقت علمی (پلاژیاریسم) محسوب شده و از نظر قانونی پیگیری خواهد شد.